(مواد شستشوی ممبران cip)
شست و شوی ممبران های سیستم آب شیرین کن های صنعتی ( Clean In Place)
شست و شوی در آب شیرین کن ها، یکی از مقوله های پر اهمیت به منظور نگهداری مناسب و صحیح از دستگاه ،بخصوص اصلی ترین قسمت بنام ممبران ها می باشد.
هنگامی که یک واحد آب شیرین کن RO نیازمند شست و شوی یا CIP می باشد دچار کاهش ۱۰-۱۵ درصدی ظرفیت آبدهی شده ویا اختلاف فشار آب قبل و بعد از ممبران ) به بیش از ۴-۵ بار افزایش یافته) و یا با افزایش یکباره EC مواجه شده است . گرچه لازم است قبل از انجام CIP ، کاهش دما ، میزان تزریق مواد بهسازی آب ، سلامت فیلتر کارتریج ها و سایر تجهیزات و پارامترها کنترل گردد.
در حالت عادی چنانچه سیستم آب شیرین کن RO بدون هرگونه تغییر حاد پارامترهای فوق ،در حال بهره برداری باشد ، نیز توصیه میگردد در فاصله زمانی ۳ ماه یکبار ، CIP ملایم صورت پذیرد.
بر اساس منابع شرکت های سازنده ممبران ، مواد شیمیایی جهت CIP پیشنهاد میگردد ، گرچه مواد توصیه شده توانایی شستشوی ممبران ها را دارند لیکن ، مواد مذکور برای آب های نرمال پیشنهاد شده و برای آب هایی با آلودگی های گسترده ممکن است کارایی ۱۰۰% نداشته باشند.
گرچه عوامل رسوبگزار بر پایه کاتیون ها نظیر یون کلسیم ، منیزیم ، آهن وسایر فلزات متداول و همچنین آنیون های سولفات و کربنات ، رسوب های عمومی در ممبران ها می باشند ، لیکن با توجه به نفوذ پساب های صنعتی به آب های سطحی و حضور ترکیبات آلی و برداشت از آب های آلوده ( Intake) برخی ترکیبات غیرمحلول و پیچیده (Complex) در ممبران ها ایجاد نموده که به با مواد شیمیایی مرسوم قابل شستشوی کامل نمی باشند.
از طرف دیگر ورود باکتری ها به سیستم RO و رشد توده های باکتریایی بدلیل وجود محیط مناسب رشد و تکثیر باکتری ها ، ایجاد Biofouling ها شدید در ممبران ها نموده که با عملیات CIP با کمک ترکیبات اسیدی و قلیایی عمومی ، بطور کامل قابل شستو نیستند و لازم است از مواد ضد باکتری کش (بایوساید) استفاده نمود.
نکته بسیار مهم و قابل توجه در فرآیند CIP آن است که باید دقت داشت کلیه مواد شیمیایی مورد استفاده غیر اکسید کننده و باعث آسیب به ممبران ها نگردد.
لذا کنترل pH و غلظت مواد مورد مصرف در بهینه سازی اثرگزاری بر رسوبات و کاهش اثرات تخریبی بر ممبران و پرشر وسل ها بسیار حائز اهمیت است.
بطور مثال استفاده از مواد قلیایی قوی در CIP باعث آسیب به سطح داخلی پرشر وسل های FRP شده و با از بین بردن ماتریس پلس استز یا اپوکسی سازنده پرشر وسل ها ، الیاف شیشه آزاد شده که خود باعث ایجاد گرفتگی و آسیب به ممبران ها می گردند.
الیاف مذکور در دهانه ممبران ها تجمع یافته و باعث گرفتگی فیلترها می شوند.
گاهی این الیاف به اشتباه به عنوان الیاف تخریب شده فیلتر کارتریج فرض می گردد و با تعویض مدلهای گوناگون فیلتر کارتریج سعی بر رفع این مشکل می نمایند ، چراکه در اغلب موارد ممبران ها از درون پرشروسل ها خارج نمی شوند و این معضل فقط هنگام تعویض ممبرانه ها قابل مشاهده می باشد .
برای اطمینان از شستشوی کامل ممبران ها ، استفاده از مواد شیمیایی مناسب و بدون ایجاد آسیب به تجهیزات RO توصیه میشود. مواد شیمیایی شوینده ممبران ها ،در سه نوع پایه اسیدی ، قلیایی و بایوساید-دترجنت ، تضمین کننده شستشو و CIP کامل RO می باشد.
استفاده از سه ماده در هر CIP الزامیست و مواد شیمیایی مذکور از نوع ملایم با حداکثر توانایی شستشو و غیر اکسید کننده می باشند.
غلظت مناسب ، محلول سازی آسان ، عدم نیاز به تنظیم pH در طی عملیات CIP ، ایمنی و بدون خطر برای کاربر از مزایای عمده این دسته مواد شیمیایی می باشد.
